Đặc sản: Ớt ariêu, tiêu amót của đồng bào Cơ Tu
Từ
lâu, 2 loại gia vị là ớt ariêu và tiêu rừng (amót) đã trở thành 'hồn
cốt' trong các món ăn của đồng bào Cơ Tu sống trên dãy Trường Sơn, đúng
như câu ca: 'Trường Sơn có ớt Ariêu /Có tiêu Amót tạo hồn món ăn'.
Các
bậc cao niên người Cơ Tu sành ăn ớt cho hay, chỉ có điều kiện thổ
nhưỡng và khí hậu vùng xã A Sờ (giáp huyện Nam Giang), ớt mới cho mùi
thơm đặc trưng và trái nhỏ. So với những loài ớt khác, ớt ariêu có hương
vị rất đặc biệt, độ cay nồng vừa phải, rất kích thích vị giác người ăn.
Ớt
muối chua của người Cơ Tu có vị mặn, vị chua ngọt, cảm giác dai giòn
khi ăn, mùi thơm rất đặc trưng của thứ trái cây lên men tự nhiên. Hơn
nữa, sau khi được dầm, vị cay của trái ớt sẽ dịu hơn, không còn cảm giác
'cay xé lưỡi'. Người ít ăn được vị cay cũng sẽ rất thích món ớt muối
này.
Muốn
có hũ ớt ariêu muối chua, đồng bào dùng kéo cắt bớt cuống trái ớt nhưng
vẫn giữ nguyên cuống, bởi nếu mất cuống, trái ớt sẽ bị hỏng khi ướp.
Sau đó, rải ớt nơi chỗ sạch và râm mát khoảng vài ngày để ớt héo tự
nhiên. Tuyệt đối không phơi nắng, nếu phơi nắng trái ớt sẽ mau héo nhưng
khi muối, ớt thành phẩm sẽ bị bầm và nhanh hư, không thơm ngon. Khi
trái ớt đã héo thì được rửa sạch bỏ vào rổ cho ráo nước rồi tiến hành
muối. Để trái ớt ướp không quá mặn, có độ chua thanh và thơm ngon, người
ướp phải biết sử dụng một lượng muối vừa đủ. Nếu nhiều muối sản phẩm sẽ
bị mặn, mất ngon, Nếu ít muối sản phẩm sẽ mau hỏng, không sử dụng lâu
dài được.

Người
Cơ Tu ở vùng biên giới Tây Giang xem tiêu rừng là loại gia vị số một.
Tiêu rừng là cây thân gỗ mọc rất thưa và tận trong rừng sâu. Cây cho quả
vào khoảng tháng chín, mười. Quả tiêu rừng từ lúc non đến khi già đều
có màu xanh. Hàng năm, mỗi cây tiêu rừng cho 8-12kg hạt. Thân cây cũng
có mùi thơm như quả, vì vậy mà nhiều người bản địa còn lột vỏ cây làm
gia vị khi trong nhà hết quả tiêu khô dự trữ.
Những
món ăn từ thịt heo của người Cơ Tu rất đa dạng, phong phú: Thịt heo
nướng nguyên con, thịt heo nướng mộc, thịt heo xông khói, thịt heo nướng
ống tre đều ướp tiêu rừng. Ngoài ra, món cá liên nướng chấm với muối
tiêu rừng ăn cũng rất tuyệt vời.