Cá thòi lòi (hay cá leo cây) thuộc họ cá bống trắng, thường chọn những khu rừng ngập mặn, đất bãi bồi ven biển, ven sông để sinh sống và đào hang trú ngụ ở những nơi rậm rạp, nhất là dưới tán rừng, gốc cây. Ở Việt Nam, loài cá này xuất hiện nhiều nhất tại Cà Mau.

Tuy có vẻ ngoài xấu xí, kém hấp dẫn nhưng cá thòi lòi lại là đặc sản được người bản địa cũng như du khách thập phương vô cùng yêu thích. Sau khi đánh bắt, người ta đem cá đi sơ chế sạch, loại bỏ hết nhớt trên da.

Thịt cá thòi lòi săn chắc, mềm và thơm ngon nên được dùng làm nguyên liệu chế biến nên nhiều món ăn như kho tiêu, nấu lẩu chua, chiên xù,… nhưng ngon và được ưa chuộng nhất vẫn là cá thòi lòi nướng muối ớt.

Cá sau khi sơ chế sạch được đem xiên vào que tre. Người ta nướng cá trên bếp than hồng, nướng đến đâu thì quệt hỗn hợp muối, ớt và dầu điều lên đến đó. Khi lớp da cá chuyển màu nâu, giòn thì lật sang mặt còn lại, nướng đến khi món ăn dậy mùi thơm nức mũi.

Khi thưởng thức, chỉ cần dùng đũa rẽ dọc sống lưng để tách lấy phần thịt cá trắng tinh, chấm kèm với mắm chua cay hoặc muối tiêu ớt chanh. Thịt cá mềm, dai và thơm, hòa quyện với gia vị chấm mặn mòi khiến thực khách ăn một lần nhớ mãi.

Món cá thòi lòi kho tiêu cũng được người miền Tây ưa chuộng. Cá được làm sạch, tẩm ướp gia vị vừa ăn. Khi kho, người ta thường cho thêm hạt tiêu, nước cốt dừa và mỡ lợn để cá có độ béo ngậy và dậy mùi thơm đặc trưng.

Cá phải kho trong nồi đất, để lửa liu riu đến khi cạn nước. Có vậy cá mới chín nhừ, đậm đà hương vị, trở thành món ăn “tốn” cơm mọi nhà.

Ngoài những món kể trên thì không thể không nhắc đến thứ đặc sản hấp dẫn nhất vùng Đất mũi, đó chính là cá thòi lòi phơi khô. Đây là món ăn khoái khẩu được dân nhậu yêu thích.