NHỮNG CÂU CHUYỆN BÍ ẨN CHÔN VÙI DƯỚI CHÂN VẠN LÍ TRƯỜNG THÀNH

Để xây nên công trình vĩ đại này, người dân Trung Hoa đã mất thời gian đến 10 năm, hao tốn không biết bao nhiêu là máu và nước mắt. Đây là công việc cực kỳ nguy hiểm, theo ước tính có khoảng 400.000 người chết trong quá trình xây dựng.

Việc bị điều động đi xây dựng trường thành cũng là hình phạt thường xuyên của tù nhân thời nhà Tần, nhất là những tù nhân bị tử hình. Để phân biệt với người dân lao động bình thường, quản sự đã cạo đầu tù nhân và bôi đen mặt họ rồi trói tay chân lại bằng xích tạo thành một chuỗi. 

Để xây dựng, bảo trì, giám sát Vạn Lý Trường Thành, những người phu xây dựng phải làm việc cật lực trong điều kiện thời tiết khắc nghiệt, kể cả khi gió mưa, bão tuyết và không ít máu xương đã đổ ra trên từng chặng đường của công trình. Ước tính 300 ngàn binh lính với không biết bao nhiêu tội nhân, quan lại phạm lỗi, nho sĩ không tuân lệnh đốt sách... phải làm khổ sai, mùa đông thì lạnh buốt, nước đóng băng, mùa hè thì không khí nóng như nung, mù mịt cát bụi. 

Trên thành cất những đồn canh, có đường rộng chạy ngựa được, nối giữa các đồn với nhau. Không biết bao nhiêu lời than thở, bao nhiêu nước mắt của thân nhân những người đó, không văn nhân thi sĩ nào chép lại hết được. Trong dân gian còn truyền lại nỗi khổ của nàng Mạnh Khương Nữ: "Nàng thương nhớ chồng, đi 10 ngàn dặm đường để thăm chồng bị bắt đi xây thành, đến nơi thì chồng nàng đã chết rồi. Xung quanh chỉ là rừng núi và đá. Không biết kiếm xác chồng ở đâu, nàng tuyệt vọng, khóc mấy ngày mấy đêm, khóc tới nỗi chính cái thành cũng phải mủi lòng, tự động tách ra cho nàng tìm thấy hài cốt chồng".