Vùng Đất Hải Phòng- Gian nan nghề đục hà

Mạnh mẽ và gan lỳ, bền bỉ và cần cù… có lẽ đó là những đức tính mà những người dân chài ven biển đã truyền đời nối nghiệp trải qua ngàn vạn năm sinh sống nơi đầu sóng ngọn gió. Mùa gió chướng, tàu thuyền không ra khơi, neo trong vụng tránh bão, những con hà bám trên vỉa đá hay thân tàu trở thành món ăn đỡ lòng trong ngày biển động. Và rồi loài nhuyễn thể có vị đậm, ngậy đã trở thành một món ăn đặc sản của người dân vùng biển dùng để thết khách phương xa.

“ Yết Kiêu ” chân sóng

Xoè cho tôi xem đôi bàn tay thô sần, dọc ngang những đường chỉ tay rất lạ, Hùng mở miệng cười hết cỡ, khuôn mặt hơi nhàu đi nhưng bù lại rất tươi, bảo: “ Không phải chỉ tay đâu, bị vỏ hà cứa đấy. Lớp nọ chồng lên lớp kia, lắm khi bóc được cả mảng da tay. Em mà đi xem bói bàn tay, chắc ông thầy rối tung chả biết đâu mà lần”. Cũng như nhiều thanh niên vùng Phục Lễ, Phả Lễ (huyện Thuỷ Nguyên), Hùng theo cha mẹ đi lưới đánh bắt ven bờ.

Gần đây, nguồn lợi thuỷ hải sản dần cạn kiệt, Hùng và mấy anh em bàn nhau đi đục hà vì những con hà có ruột to thường bán rất được giá. Trung bình một cân hà loại to có thể bán được 60.000đồng, loại thường thì có giá 50.000đồng… Suy đi xét lại, Hùng tặc lưỡi mua cuốc gẩy và gia nhập đội quân đục hà vốn chỉ toàn các bà các cô. Lúc đầu còn ngại, sau quen vì nghĩ mình làm bằng sức lao động của mình chứ có tranh hớt của ai đâu.

Quen nghề, Hùng nghĩ tới những bãi khai thác xa hơn, tại những vỉa đá ngầm hay chân đê biển hoặc những xác tàu thuyền chìm sâu trong vụng… Trong lần đi khai thác cách đây chưa lâu, Hùng đã cậy được một con hà ước chừng nặng đến 3 lạng, ruột hà săn rắn, nặng hơn 1 lạng. Có người Việt kiều cùng xóm mới về nước hỏi mua với giá 200.000 đồng, bằng bốn cân ruột hà thông thường. Đắn đo mãi, Hùng quyết định mang về ăn vì ” Em có làm cả đời chắc cũng chả tìm được con nào to hơn thế. Trời cho mình mà bán đi thì mất lộc”.

Thật chẳng dễ dàng gì để có thể cạy được những con hà sắc bám chết chặt trên đá, nếu không thạo nghề có thể bị cuốc bổ vào tay hoặc vỏ hà cứa lẹm thịt như chơi chứ chưa nói đến việc vừa lặn vừa đục hà. Hùng và Thịnh thường lặn đôi, dụng cụ lặn gồm kính bơi và ống thở tự chế để duy trì việc hô hấp dưới độ sâu khoảng 10 – 30m trong vòng 5 phút. Âu cũng là một nghề trong trăm kế sinh nhai!.