BOROBUDUR… CHỈ LÀ
BOROBUDUR THÔI
Một ngày đầu tháng Vu Lan, chúng tôi bay nối chuyến tới Yogyakarta, nghỉ
đêm tại khách sạn gần bên để trước 5 giờ đã có mặt cùng những người đến sớm
nhất, cầm đèn pin, leo lên chờ mặt trời mọc trên đỉnh Borobudur. 9 giờ rưỡi,
khi từng đoàn du khách đông đúc bắt đầu đổ tới, chúng tôi trở về khách sạn ăn
sáng. Rồi quay lại đón hoàng hôn Borobudur kịp 5 giờ chiều.
Trước Borobudur, tôi đã đến hầu hết những thắng tích Phật giáo ở Ấn Độ và
Đông Nam Á. Vậy mà Borobudur của xứ sở vạn đảo Indonesia vẫn có thể cho tôi
những ngỡ ngàng và xúc động mạnh mẽ chưa từng có.
Kỳ vĩ, trác tuyệt vô song
Tôi từng ngắm rất nhiều lần những bức hình Borobudur trên các website du
lịch. Tuy nhiên, tôi chắc chắn chúng không bao giờ có thể giúp mình được
chuẩn bị, dù chỉ phần nào, cái cảm giác choáng ngợp sẽ chiếm lĩnh, thậm chí
như là áp chế khi giây phút đầu tiên đến trước Borobudur “bằng xương bằng
thịt” (ý tôi nói xương thịt của những thớ đá). Những người bạn đi cùng chuẩn
bị máy ảnh chuyên dụng đời mới nhất, loay hoay tìm đủ góc độ, để cuối cùng
đều thú nhận cảm giác như là bất lực. Có lẽ chụp Borobudur từ một khinh khí
cầu thì may ra…
Nếu nói kỳ vĩ, có thể nhiều người sẽ so sánh với Angkor. Nhưng Angkor là
những phức thể đền đài còn Borobudur là một công trình đơn duy nhất. Nằm trên
ngọn đồi 15 m, giữa những cánh đồng và những rặng dừa trên thung lũng Kedu
rộng rãi được bao quanh bởi núi non, công trình này cao 42 mét, trong thế
giới kiến trúc Phật giáo, chỉ thấp hơn so với Boddhgaya (cao 55 mét) của Ấn
Độ. Được xây nên bởi hơn 1 triệu khối đá, mỗi khối khoảng 100 kg, công trình
Borobudur bao gồm 10 tầng, 6 tầng dưới hình vuông, 4 tầng trên hình tròn, tất
cả đồng tâm với nhau, càng lên cao càng thu nhỏ lại, đến đỉnh là một tháp lớn
trung tâm vươn tới trời cao. Ở bốn phía, giữa mỗi cạnh ở mỗi tầng đều có cổng
và cầu thang đi lên, nối tiếp nhau thành lối đi 26 mét từ tầng dưới cùng đến
tầng trên cùng.
Nếu nói trác tuyệt, chắc chắn có thể khẳng định không chút phân vân rằng
không một công trình đơn nào khác trên thế giới có kho tàng phù điêu và tượng
tròn nhiều đến thế với độ trau chuốt nghệ thuật cầu kỳ và tinh tế đến thế.
Tổng cộng có 1460 bức phù điêu, bức nhỏ nhất 62 x 100 cm, bức lớn nhất 250 x
100 cm, phủ kín khoảng 1.900 mét vuông, chưa kể 600 mét vuông của những chạm
khắc trang trí quanh các bức phù điêu. |