NHỮNG ĐÔI GIÀY BÊN BỜ SÔNG DANUBE
Trên bờ sông Danube ở thành phố Budapest, nằm cách tòa nhà quốc hội Hungary
khoảng 300 m, một công trình điêu khắc bằng sắt dài 40m được xây dựng để
tưởng niệm những người Do Thái bị bắn chết trên bờ sông Danube vào mùa đông
năm 1944 - 1945. Trước khi bị các thành viên thuộc đảng Arrow Cross - phe
thân Hitler ở Budapest sát hại - nhiều nạn nhân từ già trẻ, lớn bé không phân
biệt trai, gái đều bị dồn đến trước dòng sông. Chúng bắt họ phải cởi giày để
lại trên bờ và bắn họ rồi quăng xác xuống sông, cho dòng nước cuốn trôi. Các
nạn nhân phải cởi bỏ lại giày dép vì đây là những món đồ có giá trị trong
thời chiến và quân phát xít đã thu gom chúng lại để giao dịch trên thị trường
chợ đen.
Trong thời gian cầm quyền ngắn ngủi từ tháng 10/1944 đến tháng 3/1945, đảng
Arrow Cross đã giết hại khoảng 50.000 người bên bờ sông Danube và chở gần
80.000 người khác đến "lò sát sinh" Auchswitz ở Ba Lan. Quá khứ đen
tối cùng tội ác đẫm máu ấy của phe phát xít ngày nay vẫn còn khiến người
không khỏi rùng mình và đau lòng nhớ lại.
Ý tưởng về đài tưởng niệm “Những đôi giày bên bờ sông Danube” được đưa ra
bởi điêu khắc gia tên Gyula Pauer cùng người bạn của mình là Can Togay – một
dạo diễn phim người Hungary. Nhà điêu khắc đã tạo ra 60 đôi giày bằng sắt
kiểu thời đó và gắn chặt vào nền đá bên bờ sông. Bên cạnh đó, tại đây còn có
một bảng giải thích cao 70 cm ghi bằng 3 thứ tiếng (Tiếng Hungary, Anh và Do
Thái) về ý nghĩa của những đôi giày.
Ngày nay, hình ảnh về những đôi giày vô chủ nằm rải rác bên bờ sông với
nhiều hình dáng, kích cỡ khác nhau trở thành một điểm đến nổi tiếng tại
Budapest. Du khách đến với Danube không chỉ để ngắm nhìn hình ảnh của những
đôi giày mà để tưởng niệm và hiểu rõ tường tận hơn về những thăng trầm, mất
mát mà người dân Hungary phải gánh chịu trước chủ nghĩa phát xít. |