Món ngon: Các món ăn ngon từ măng rừng của người Thái Sơn La
Khi
đất trời chuyển mùa sang Thu, những ngọn măng hốc mập mạp vươn mình
trong nắng vàng, gió nhẹ. Đây là loại măng được người Thái ở Sơn La chế
biến thành nhiều món ăn ngon, phổ biến là 5 món:
Măng khóp (Nó khóp): Đây
là món ăn tinh túy nhất vì được làm từ phần lá non đầu nõn của củ măng.
Dùng dao thái mỏng ngọn măng tới khi chạm phần thân củ, đem rửa sạch
nõn măng rồi ngâm với nước muối pha loãng trong một ngày cho hết vị
hăng. Đem xào 'Nó khóp' với lòng gà hoặc nấu canh cá, ăn ghém với các
loại rau thơm đều vô cùng hấp dẫn.
Măng pửng (Nó pửng): Là
phần ống măng tiếp theo sau khi đã lấy đi phần nõn lá; cắt khúc vừa ăn,
đem ngâm với nước lã một ngày sau đó vớt ra ngâm tiếp vào nước tro bếp
pha loãng thêm 2 ngày là được. Nước tro bếp có tác dụng khử vị hăng của
măng, khi ăn có vị đậm, mùi thơm đặc trưng riêng biệt. Măng pửng không
có vị chua, đem nấu với ốc ruộng, thêm gia vị sả và rau húng chó là một
món canh lạ, đậm đà bản sắc.
Măng chua (Nó xổm): Lấy
từ phần củ măng hoặc ống giữa củ măng đem đập dập, bóp qua một chút
muối trắng rồi ấn vào chum vại sành, buộc miệng thật kín rồi để vào chỗ
mát dùng quanh năm; măng để được lâu, mềm, khi nấu không chua gắt. Nước
măng chua đem nấu đặc còn là nguyên liệu không thể thiếu để chế biến món
gỏi cá.
Măng héo (Nó héo): Lấy
từ phần lá của củ măng, thái nhỏ rồi đem ngâm vài ngày cho chua, vắt
kiệt nước đem phơi khô làm thức ăn dự trữ. «Nó héo » có mùi thơm rất hấp
dẫn. Có đĩa 'Nó héo' xào lòng hoặc bát canh nấu với nước luộc gà, vịt
béo đặt trên mâm cơm cũng là bày tỏ lòng mến khách của đồng bào Thái.
Măng khô (Nó hang): Những
củ măng hốc tròn mập mới nhô lên khỏi mặt đất hoặc những ngọn măng đã
lên ống đều được chọn làm măng khô; loại măng củ thường gọi là 'măng
lưỡi lợn'. Sau khi luộc chín, măng được bổ miếng dày vừa phải rồi đem
phơi dưới nắng to tới khi khô kiệt nước, măng ngả màu vàng sậm. Vào dịp
ngày lễ, tết mỗi nhà không thể thiếu món canh măng khô nấu với xương,
móng giò thể hiện sự sang trọng của bữa cơm gia đình.