Khám phá: Thơm nồng rượu cần của người Gia Rai
Từ bao đời nay, đồng bào dân tộc Gia Rai tỉnh Gia Lai vẫn giữ thói quen làm men, ủ rượu mỗi khi tổ chức lễ hội, việc chung của làng hay đón năm mới. Tại các huyện như Kbang, Kong Chro, Phú Thiện, Chư Păh… dân làng có công thức riêng trong việc ủ rượu. Nhờ vậy, rượu cần vùng này có hương vị thơm ngon, đặc trưng của núi rừng Tây Nguyên mà khó nơi nào sánh kịp.
Rượu cần là thức uống không thể thiếu trong đời sống của đồng bào các dân tộc nơi đây, cũng giống như cồng chiêng bên nhà rông. Rượu cần không chỉ là thức uống mà còn tượng trưng cho tinh thần cộng đồng, lòng mến khách của người Gia Rai ở Tây Nguyên. Bên ghè rượu cần, mọi niềm vui được chia sẻ, con người giao hòa.
Để làm ra bánh men, người dân vào rừng tìm vỏ jam để có chất men đặc biệt. Sau đó, đem vỏ cây jam đập dập, ngâm với nước. Các nguyên liệu khác gồm ớt, riềng, mía trắng, mướp đắng đem giã nhuyễn trộn với nước ngâm vỏ cây jam, trộn thêm bột gạo cho quyện lại rồi bọc lá riềng ủ trong vòng 5 ngày. Tiếp đó, vo thành từng viên, phơi trên giàn bếp cho đến khi men khô thì đem cất, khi nào cần ủ rượu đem ra giã mịn, trộn đều với cơm mới nấu để nguội và ít cám gạo. Tất cả cho vào ghè, phủ lên trên một lớp trấu, sau đó bịt kín miệng ghè rồi ủ trong vòng 2 tuần thì đem ra dùng.
Ở Phú Thiện, dân làng cũng làm men rượu bằng nguyên liệu tự nhiên. Họ cho rằng, men là nguyên liệu quyết định hương vị của rượu cần, cộng với với các nguyên liệu khác như gạo, trấu, lá chuối… sẽ cho ra hương vị độc đáo đặc trưng đậm đà, thơm ngon của loại rượu truyền thống.
Không cần quá nhiều nguyên liệu, hương rượu cần êm dịu, đơn giản, mộc mạc như chính con người ở vùng đất Tây Nguyên. Những ché rượu cần được làm ra không chỉ là bí quyết riêng mà còn là sự trao gửi, truyền nối qua bao thế hệ để gìn giữ, phát huy giá trị văn hóa của đồng bào Gia Rai.