Khám phá: Đôi nét về dân tộc Râu
Dân
tộc Brâu hay còn gọi là Brao, có hơn 500 người (Theo số liệu Điều tra
53 dân tộc thiểu số năm 2019). Người Brâu thuộc nhóm ngôn ngữ Môn-Khơ Me
(ngữ hệ Nam Á), cư trú chủ yếu tại làng Đắk Mế, xã Pờ Y, huyện Ngọc
Hồi, tỉnh Kon Tum.
Trước
đây sinh kế của đồng bào Brâu là làm rẫy, trồng lúa nếp, lúa tẻ, ngô,
sắn. Trong làng người Brâu sinh sống có lò rèn để sửa chữa nông cụ. Ðàn
ông có khá nhiều người biết đan lát. Người Brâu thường đem lâm thổ sản
đổi lấy váy áo hoặc vải của các dân tộc láng giềng.
Trang
phục của đồng bào Brâu không mấy cầu kỳ, đàn ông xưa đóng khố, đàn bà
quấn váy tấm. Thân váy được xử lý mỹ thuật ở phần đầu váy và chân váy
với lối đáp các miếng vải khác màu có các sọc đen ngang đơn giản chạy
ngang. Nữ giới có tục căng tai để đeo những khoanh nứa vàng hoặc khuyên
bằng ngà voi. Nữ trang có vòng cổ, vòng tay bằng đồng, bạc hay nhôm.
Người
Brâu sống trong những ngôi nhà sàn có mái dốc cao. Nền sàn được cấu tạo
thành hai nấc cao thấp khác nhau để phân định chức năng sinh hoạt. Nhà
chính đi sang nhà phụ qua một cầu sàn. Các ngôi nhà trong làng được bố
trí quay đầu hồi, mở cửa chính hướng về phía trung tâm - nơi có ngôi nhà
làng - nhà chung của cộng đồng. Làng của người Brâu có khuôn viên hình
tròn, các ngôi nhà ở được sắp xếp như một cái nan hoa của bánh xe. Khi
ngôi nhà được khánh thành, đồng bào Brâu làm lễ lên nhà khá long trọng
và được cả làng cùng tham dự bữa tiệc sau lễ cúng các thần linh.
Ngôi
nhà làng ở trung tâm, đồng thời là trường học của thanh thiếu niên do
các già làng đảm nhiệm. Trẻ được học nghề, tiếp thu những tinh hoa văn
hoá truyền thống của dân tộc mình và rèn luyện tinh thần chiến đấu bảo
vệ an ninh cho buôn làng.
Hiện
nay, với những chính sách hỗ trợ đặc thù đối với dân tộc thiểu số rất
ít người của Đảng và Nhà nước, cuộc sống đồng bào Brâu đã và đang thay
đổi cả về cách làm ăn kinh tế, thói quen sinh hoạt thường ngày cũng như ý
thức bảo tồn và phát triển văn hóa truyền thống, đảm bảo an sinh xã hội
và củng cố khối đại đoàn kết toàn dân tộc.