Mỗi năm, khoảng 4 triệu người trên thế giới tử vong có nguyên nhân từ thừa cân béo phì. Tại Việt Nam, tỷ lệ trẻ bị thừa cân và béo phì sau 10 năm đã tăng gấp rưỡi đến gấp đôi.

Phó giáo sư, Tiến sĩ Trương Tuyết Mai, Phó Viện trưởng Viện Dinh dưỡng Quốc gia, Bộ Y tế, cho biết thừa cân, béo phì đã trở thành một đại dịch có tính chất toàn cầu với hơn 4 triệu người chết mỗi năm, theo thống kê vào năm 2017.

Trước năm 1970, tỷ lệ béo phì ở trẻ em trong tuổi đi học chỉ khoảng 2% thì nay là 16%. Điều này có nghĩa là cứ 10 năm, tỷ lệ thừa cân, béo phì lại tăng từ 2-3 lần, tốc độ tăng theo hình thẳng đứng. 

Tại Việt Nam, tổng điều tra dinh dưỡng năm 2020 cho thấy trẻ dưới 5 tuổi bị thừa cân béo phì đã tăng gấp rưỡi sau một thập kỷ (từ 5,6% lên 7,4%), còn nhóm từ 5-19 tuổi đã tăng gấp đôi (từ 8,5% lên 19%). Riêng với người lớn, tỷ lệ này cũng tăng gần gấp đôi sau 10 năm (từ 12% lên 19,6%).

Nhiều yếu tố góp phần khiến trẻ bị thừa cân, béo phì như bà mẹ bị béo phì trước sinh, yếu tố di truyền, trẻ bị giảm thời gian ngủ, ít vận động, dinh dưỡng kém chất lượng, tích luỹ dần theo thời gian. Tuy nhiên, kiểm soát thừa cân, béo phì vẫn gặp nhiều trở ngại. 

Hiện nay, tỷ lệ người béo phì ở Việt Nam tính trên tổng dân số vẫn còn ở mức thấp hơn so với Malaysia, Thái Lan nhưng tốc độ tăng mỗi năm lại rất cao, ở mức 38% trong khi các nước Đông Nam Á là 10-20%/năm. 

Các chuyên gia của Bộ Y tế cảnh báo thừa cân, béo phì là nguy cơ của nhiều loại bệnh không lây nhiễm như đái tháo đường, tăng huyết áp, bệnh tim mạch, đột quỵ và ít nhất 13 loại ung thư. Đây là gánh nặng cho người bệnh, gia đình và xã hội do phải tăng chi phí chăm sóc y tế, giảm năng suất lao động, giảm chất lượng cuộc sống.

Thừa cân và béo phì được định nghĩa là tình trạng tích tụ mỡ bất thường hoặc quá mức gây nguy hiểm cho sức khỏe. Chỉ số BMI trên 25 được coi là thừa cân và trên 30 là béo phì.