Mỹ chiếm ba vị trí đầu bảng trong top 10 siêu máy tính mạnh nhất thế giới năm 2025. Trung Quốc không góp mặt vì một lý do.

Siêu máy tính là những hệ thống khổng lồ, lớn cỡ nhà kho và có khả năng xử lý các phép toán mà một chiếc laptop bình thường phải mất… hàng thế kỷ mới hoàn thành.

Tốc độ của chúng được đo bằng FLOPS (floating-point operations per second - số phép tính dấu phẩy động mỗi giây). Cụ thể, 1 petaFLOPS = 1 triệu tỷ phép tính/giây, 1 exaFLOPS = 1 tỷ tỷ phép tính/giây.

Hiện nay, những cỗ máy mạnh nhất đã đạt mức exaFLOPS trên bài kiểm tra LINPACK (HPL), một chuẩn đánh giá khắt khe.

Các siêu máy tính trong top 10 không chỉ để “chạy đua tốc độ”, mà còn phục vụ những lĩnh vực thiết yếu như mô phỏng protein, tìm thuốc mới, nghiên cứu gen trong y, sinh học; dự báo thời tiết chính xác, mô phỏng biến đổi khí hậu, nghiên cứu năng lượng tái tạo; mô phỏng va chạm hạt, nghiên cứu vật chất tối, hình thành thiên hà.

Trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo, chúng dùng để huấn luyện các mô hình ngôn ngữ khổng lồ, kết hợp mô phỏng với AI để tăng tốc khám phá khoa học. Đối với năng lượng và công nghiệp, chúng được dùng để mô phỏng địa chất để tìm dầu khí, thiết kế vật liệu mới cho pin và năng lượng sạch.

Nói cách khác, siêu máy tính là công cụ then chốt giúp nhân loại giải những bài toán “không thể” bằng sức mạnh tính toán thuần túy.

Bảng xếp hạng TOP500 được cập nhật hai lần mỗi năm, dựa trên chỉ số HPL “Rmax”. Kết quả tháng 6/2025 cho thấy ba siêu máy tính exascale của Mỹ tiếp tục dẫn đầu, châu Âu xuất hiện thêm “tân binh” hạng nặng, trong khi các hệ thống điện toán đám mây và công nghiệp cũng góp mặt trong top 10.

Tuy nhiên, bức tranh chưa hoàn chỉnh vì Trung Quốc hiện không công bố dữ liệu cho TOP500, để lại khoảng trống bí ẩn trong cuộc đua siêu máy tính toàn cầu.

Dự án TOP500 ra đời từ năm 1993, do ba chuyên gia hàng đầu sáng lập: Hans Meuer (Đức), Jack Dongarra (Mỹ) và Erich Strohmaier (Mỹ). Mục tiêu ban đầu là tạo ra một thước đo khách quan, minh bạch để cộng đồng khoa học và công nghiệp theo dõi sự phát triển của điện toán hiệu năng cao (HPC).