Dự thảo Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ quy định người đủ 16 tuổi trở lên được điều khiển xe gắn máy nhưng không yêu cầu có bằng lái xe. Xe gắn máy (bao gồm xe máy điện) là xe cơ giới có dung tích xi lanh dưới 50cc hoặc có công suất động cơ điện không vượt quá 4kw.

Góp ý dự thảo Luật, ông Nguyễn Tô An, Phó Cục trưởng Cục Đăng kiểm Việt Nam cho rằng, theo Bộ luật Lao động, độ tuổi tối thiểu của lao động là đủ 15 tuổi, có đủ sức khỏe để điều khiển xe gắn máy. Mỗi năm cả nước có hơn 400.000 người ở độ tuổi 15 tham gia học nghề hoặc lao động tự do, hơn 1 triệu học sinh vào lớp 10.

Trên thực tế, trẻ từ 15 tuổi, học sinh từ lớp 10 đã sử dụng xe gắn máy khá phổ biến. Trong khi đó, theo thống kê của Bộ GD&ĐT, năm học 2022- 2023, cả nước có 2.970 trường THPT. Ở vùng nông thôn, miền núi, rất nhiều trẻ phải đến trường với khoảng cách xa từ vài km đến hàng chục km.

 "Dự thảo Luật không cho phép người 15 tuổi sử dụng xe gắn máy sẽ gây khó khăn cho các em khi đi làm việc, đến trường", ông An nói. Do đó, ông An đề xuất cho phép trẻ từ 15 tuổi được sử dụng xe gắn máy. 

Đồng tình với quan điểm này, Chủ tịch Hiệp hội ô tô, xe máy, xe đạp Việt Nam (VAMOBA) Phạm Cường đề xuất ban soạn thảo điều chỉnh độ tuổi người được điều khiển xe gắn máy từ 16 xuống 15 tuổi.

Dẫn số liệu từ Bộ GD&ĐT, ông Cường cho biết, năm học 2022 - 2023, trên cả nước có trên 400.000 người ở độ tuổi 15 tham gia học nghề hoặc lao động tự do. Ngoài ra, còn có 1.428.400 học sinh lớp 9, số học sinh trúng tuyển vào lớp 10 là 1.065.046 em. Như vậy, số còn lại 363.354 em tương đương 25% tham gia thị trường lao động - chưa kể các em không theo học lớp 9 năm học này. 

Ông Cường cho biết, từ những số liệu trên cho thấy số lượng học sinh THPT trên toàn quốc rất lớn. Chưa hết, các em ở độ tuổi 15 không được đến trường và nhu cầu đi lại của các em độ tuổi 15 rất cao, đặc biệt là các tỉnh miền núi thì số lượng các trường THPT không nhiều nên các em học sinh phải di chuyển rất xa để đến trường.

“Do vậy, việc hạ tuổi người được điều khiển xe gắn máy xuống 15 tuổi là có tính khả thi và phù hợp với thực tế cuộc sống ở các vùng nông thôn Việt Nam.  

Thực tế, người ở độ tuổi 15 đã đảm bảo thể trạng và đủ điều kiện lao động. Bộ luật Hình sự 2015 quy định người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi phải chịu trách nhiệm hình sự về tội đua xe trái phép. Như vậy, người đủ 15 tuổi đã phải chịu trách nhiệm hình sự, phải ý thức được trách nhiệm khi điều khiển xe gắn máy”, ông Cường nêu.